Jak uczyć się norweskiej wymowy?

Niezależnie od poziomu znajomości norweskiego warto słuchać i powtarzać jak najwięcej. To jedyna metoda, byś był rozumiany przez innych oraz byś słyszał różnice pomiędzy podobnie brzmiącymi słowami, jak najprostszym: takk – dziękuję i tak – dach.

Jeśli uczysz się Bokmåla, staraj się mówić nim jak najpoprawniej. Nie przejmuj się, gdy spotkasz się z osobą, która będzie mówiła trudnym do zrozumienia dialektem.

Norwegowie są przyzwyczajeni do różnic w wymowie, a nawet do wielu wariantów jednego słowa. Ty się dopiero uczysz, więc pamiętaj, że zawsze możesz poprosić rozmówcę, by powtórzył:

Kan du gjenta?
Hva sier du?

Na początku nauki potrzebne są podręczniki z płytą CD, gdzie lektorzy uczą podstawowej wymowy. Na polskim rynku znajdziesz ich wiele. Jedne są nieco lepsze, inne gorsze.

Niestety większość z nich zatrzymuje się na podstawowym poziomie. W norweskich księgarniach wybór książek z płytami jest znacznie większy (ale ceny także są wyższe). Tutaj masz też dostęp do wszystkich poziomów języka.

Gdy będziesz następnym razem w księgarni, zajrzyj na półkę z podręcznikami. Na pewno znajdziesz taki, który przypadnie Ci do gustu.

Ja spróbuję przekonać Cię do najskuteczniejszej, jaką znam.

Hva sier du?

Norweska wymowa - Hva sier du?

Nie znam lepszej metody do nauki norweskiej wymowy, niż korzystanie z Hva sier du? Jest to książka autorstwa Åse-Berit Strandskogen. Używają jej studenci filologii norweskiej.

Na pierwszy rzut oka książka nie zachęca – mała, czarno-biała, prawie bez ilustracji. Jednak wymowa jakiej się nauczysz, jest jak najbardziej aktualna.

Jak się uczyć z Hva sier du?

Książka składa się z ponad czterdziestu krótkich lekcji i zawiera dwie płyty CD. Nauka polega na powtarzaniu za lektorami słów, fraz lub zdań.

To bardzo łatwa metoda. Nie musisz wysilać się intelektualnie, tak jak podczas robienia ćwiczeń z gramatyki, ale efekty szybko zauważysz.

Lekcje zaczynają się od alfabetu więc jest to dobra książka dla początkujących. Dalej poznasz wszystkie samogłoski, spółgłoski, tonemy i akcentowanie w zdaniach – czyli coś także dla zaawansowanych.

Rozumienie poszczególnych słów nie jest w tych ćwiczeniach najważniejsze. Dużo ważniejsze jest, byś jak najdokładniej wymawiał to, co słyszysz i zrozumiał różnice w wymowie poszczególnych słów. Skupiasz się tylko na fonetyce.

Właśnie. Na fonetyce. Na słuchaniu i powtarzaniu. Nie rozpraszaj się w tym czasie innymi rzeczami.

Nie włączaj sobie płyty do słuchania, kiedy z kimś rozmawiasz, kiedy czytasz lub myślisz o czymś innym. To nie działa. Lepiej zaglądać do książki kilka razy w tygodniu na kilka minut (przy pełnej koncentracji), niż siedzieć nad nią np. dwie godziny robiąc inne rzeczy.

Na koniec każdej lekcji jest ćwiczenie sprawdzające, czy słyszysz różnicę pomiędzy podobnymi słowami lub frazami. To naprawdę działa.

Jeśli dopiero zaczynasz naukę norweskiego, tym lepiej dla Ciebie. Możesz używać tej książki od samego początku, równolegle z innym kursem. Pierwsze lekcje bardzo Ci ułatwią przyzwyczajenie się do nienaturalnego dla Polaków układania ust.

Uprzedzam, że jednorazowe przesłuchanie nie wystarcza. Do każdej lekcji należy wracać wielokrotnie, aż ćwiczenia staną się dla Ciebie śmiesznie proste.

Nie myśl jednak, że jak je opanujesz, to już koniec. Nawet wykładowcy norweskiego sięgają do Hva sier du? od czasu do czasu, by przypomnieć sobie prawidłową, zbliżoną do idealnej, wymowę. Jest to więc pozycja, do której warto wracać.

Materiały do samodzielnej nauki

Słuchanie “żywego języka” jest równie ważne, dlatego możesz uczyć się z radia i filmów. Nie spotkasz się w nich jedynie z czystym Bokmålem, ale też z dialektami i Nynorskiem.

Jest do niewątpliwie dobra metoda nauki dla osób nieco zaawansowanych. Jeśli mieszkasz w Norwegii, to masz darmowy dostęp do wszystkich aktualnych zasobów NRK. Będzie to dobrze spędzony czas, bo połączysz przyjemne oglądanie filmu z nauką.

Na Nocnej Sowie znajdziesz kilka filmów:

Jeśli lubisz słuchać radia, to przydatna będzie dla Ciebie lista stacji zebranych na stronie Lytte.no.

Na różnych kanałach posługują się różnym poziomem języka. Poświęć chwilę, by ich posłuchać i wybierz ten, który najbardziej Ci pasuje, zarówno językowo jak i muzycznie.

Gdy dopiero rozpoczynasz naukę języka, to nie radzę uczyć się dialektów (choć wiem, że niektórych to kręci – i szczerze za to podziwiam). Myślę, że lepiej zacząć od “czystego” języka, używanego w środowiskach akademickich. Będziesz wtedy rozumiany przez każdego. Dialektów nauczysz się z czasem od swoich norweskich znajomych.

Stworzono wiele darmowych filmów na YouTube, które ukierunkowane są na prawidłową norweską wymowę. Możesz np. sprawdzić, czy wszystkie przedstawione poniżej dyftongi są dla Ciebie oczywiste:

Może znajdziesz na YouTube konkretną osobę, której słuchanie przypadnie Ci do gustu? Kilku Norwegów regularnie dodaje tam swoje lekcje.

Jeśli uwielbiasz książki, to idealną formą nauki będzie książka wraz z audiobookiem. Jest to świetna metoda, bo możesz jednocześnie czytać (uczysz się pisowni) oraz słuchać (uczysz się wymowy).

W Polsce możesz mieć trudność w dostaniu takich książek, ale w Norwegii jest ich mnóstwo. Pamiętaj, że nie musisz od razu czytać wielkich powieści. Zacznij od pozycji, które znasz i wiesz, że są ciekawe.

Podsumowując

Lekcje fonetyki na wczesnym etapie nauki norweskiego, uchronią Cię przed powielaniem podstawowych błędów.

Pozwolą Ci wypowiadać się ładnie i wyraźnie. Unikniesz sytuacji, w których nie będziesz zrozumiany, mimo że sam będziesz przekonany, że używasz właściwego słowa.

Umożliwią łatwiejsze rozumienie innych oraz prawidłową pisownię tego, co słyszysz.

Jeśli spotkasz się z zupełnie nowym słowem, to będziesz wiedział, jak je przeczytać. Podobnie, gdy usłyszysz nowe słowo, to będziesz mógł bez problemu poszukać jego znaczenia w słowniku. Będziesz już wiedział, jak je napisać.

Dzięki ćwiczeniom z fonetyki poczujesz się pewniej w komunikacji z innymi i zauważysz postępy językowe.

Czy znasz inne, skuteczne narzędzie do nauki fonetyki? Może ćwiczysz wymowę przed lustrem lub robisz sobie dyktanda? Podziel się z innymi w komentarzu.