Budujemy najprostsze zdania

Język norweski ma bardzo uporządkowaną budowę zdania. Dla Polaków może to być problemem, bo nasz język daje dużą swobodę, co do kolejności słów. W tym ćwiczeniu dowiesz się jak budować podstawowe zdania w norweskim szyku prostym.

Przyjrzyjmy się zdaniu:

Jeg skriver et brev nå.
Ja piszę list teraz.

Jeg – jest w tym zdaniu podmiotem, czyli wykonawcą czynności. W szyku prostym zdań twierdzących występuje on na pierwszym miejscu.

å skrive – orzeczenie (czyli czasownik: co robi? co robią?). Występuje w zdaniach twierdzących zawsze na drugim miejscu, odmienione zgodnie z czasem. Zapamiętaj tę zasadę.

Pozostają nam jeszcze dwa elementy zdania: et brev – dopełnienie, – okolicznik. W ich przypadku sprawa jest bardziej skomplikowana, ale na tym etapie nauki możesz sobie także z tym poradzić.

Wystarczy zapamiętać, że pozostała część zdania musi mieć taką kolejność, by odpowiadała na pytania: co? jak? gdzie? kiedy?

Zgodnie z tą zasadą et brev odpowiada na pytanie: co? i dlatego musi być jako pierwszy po orzeczeniu. W naszym zdaniu nie mamy elementów odpowiadających na pytania: jak?gdzie? Pozostaje nam tylko , które odpowiada na pytanie: kiedy? i z tego powodu jest na końcu zdania.

Konstrukcja

podmiot + orzeczenie + co? jak? gdzie? kiedy?

Zapamiętaj tę kolejność, a bez problemu będziesz tworzyć poprawne norweskie zdania.

W języku norweskim nie odmieniamy rzeczowników przez przypadki, tak jak w języku polskim (list, listu, listem, liście). Dlatego pod pytaniem co? kryją się pozostałe przypadki: czego? czemu? o czym? z czym?

Jeszcze jeden przykład.

Hanne spiser et eple fort på benken i parken klokka fem.
Hanne je jabłko szybko na ławce w parku o godzinie piątej.
Hanne
podmiot
spiser
orzeczenie
et eple
co?
fort
jak? w jaki sposób?
på benken i parken
gdzie?
klokka fem
kiedy?

Ćwiczenie

Wydrukuj załączony plik. Wytnij poszczególne słowa, a następnie ułóż zdania zgodnie z omówionymi wyżej zasadami. Po wykonaniu ćwiczenia, sprawdź poprawność zdań poniżej.

Dokument z norweskimi zdaniami do wycięcia
  1. Emma drikker en kopp kaffe om ettermiddagen.
  2. Erik kjører fort gjennom tunnelen.
  3. Jon sender et brev til kona si.
  4. Astrid reiser med fly til Tromsø.
  5. Halvor holder ei flaske vann i hånda.
  6. Eli sykler til skogen i helga.
  7. Nils spiser frokost klokka 7 om morgenen.
  8. Andreas vasker seg sakte i baderommet om kvelden.
  9. Per møter oss ved kinoen etter filmen.
  10. Sara svømmer gjerne i havet om sommeren.
  11. Marie skriver meldinger til vennene sine.
  12. Kari lærer seg norsk på kurset etter jobben.
  13. Været er fint i Bodø i juli.
  14. Maten kommer til dere om 15 minutter.
  15. Alle husene er av tre i denne bygda.
  16. Sofie tar mange bilder på bryllupet.
SprawdźxCała prawda jednym gestem.

Tłumaczenie

  1. Emma pije filiżankę kawy po południu.
  2. Erik jedzie szybko przez tunel.
  3. Jon wysyła list do swojej żony.
  4. Astrid podróżuje samolotem do Tromsø.
  5. Halvor trzyma butelkę wody w dłoni.
  6. Eli pojedzie rowerem do lasu w weekend.
  7. Nils je śniadanie o godzinie 7 rano.
  8. Andreas myje się powoli w łazience wieczorem.
  9. Per spotka się z nami przy kinie po filmie.
  10. Sara chętnie pływa w morzu latem.
  11. Marie pisze wiadomości do swoich przyjaciół.
  12. Kari uczy się norweskiego na kursie po pracy.
  13. Pogoda jest piękna w Bodø w lipcu.
  14. Jedzenie “przyjdzie” do was za 15 minut.
  15. Wszystkie domy są z drewna w tej miejscowości.
  16. Sofie robi wiele zdjęć na ślubie.

Wszystkie wycięte słowa zachowaj, ponieważ przydadzą się w kolejnym ćwiczeniu: Pytania przez inwersję.

28.05.2017
Ćwiczenie ma teraz nowe przykłady i plik PDF. Z tego powodu starsze komentarze mogą być nieaktualne.