Diktet om Svalbard

Poczuj się, jak dawny podróżnik zbliżający się do skutych lodem wybrzeży Svalbardu. Ten wiersz przybył do Ciebie prosto z arktycznej północy.

Svalbard

I dag sender jeg til deg en litt iskald fortelling! Les dette diktet og prøv å forestille deg at du ser polare områder. Føl den kjølige og kraftige vinden fra Nordpolen i ansiktet.

Svalbard

Helge Ingstad, 1934

Det stiger et land av den drivende is
med jøkler og blånende fjell i dis.
Det drømmer i kjølig sommernattsol
ved grensen av selve den frysende pol.

Og utferdens menn heiste seil og for
mot eggende kyster langt i nord.
De møtte en villmark som naken og hard
sto truende vakt om hva grøde den bar.

Da ble det en kamp blant jøkler og koss
hvor ensomme menn bød et poløde tross,
og vristet en vinning av gråfjell og is,
skjønt livet så titt ble den bitre pris.

Det hendte vel striden ga tyngsel i sinn
og helst når en grenseløs natt satte inn
da lengslene fløy fra det frysende nord
til grønnkledte lier og duften av jord.

Men feitet til side var tyngslenes grå
når sol flommet opp mot det vårlige blå
og landet steg frem som det skaptes påny
med duvende valmu i snøskavlens ly.

Ja, glemt ble mørketids krevende dyst
og slekt fulgte slekt mot snølandets kyst
hvor norrønafolkets farende menn
vant seg en gjerning og vokste med den.


Ord og utrykk

drivende – dryfujący
frysende – marznący
en/et koss – pak lodowy
en li – równina
eggende – prowokujący, pełny wyzwań
en jøkel – lodowiec
påny – jeszcze raz

(en) dis – zamglenie
(et) ly – schronienie
(ei) grøde – urodzaj
poløde – polarne pustkowie
en valmue – mak polarny (Svalbardvalmue)
(en) mørketid – noc polarna
en snøskavl – nawis śnieżny

Helge Ingstad var den som skrev boka “Landet med de kalde kyster” – ofte kaldt Svalbards bibel. Han var en norsk jurist, forfatter og, i noen år, Sysselmann på Svalbard.

På vinterkveldene vil jeg foreslå at du kanskje leser en norsk kriminalroman som omhandler Svalbard. Nedenfor er noen titler skrevet av samtidsforfatter Monica Kristensen Solås. Romanene er under stor innflytelse av Svalbard: Den døde i Barentsburg, Kings Bay-saken, Operasjon Fritham, Hollendergraven, Kullunge.

Arktisk hilsen!

PS: En riktig spennende dokumentarfilm har nettopp blitt publisert på NRK: Norske naturperler – Svalbard. Du kan høre på norsk tale og lese samtidig.