O geofizyce w prosty sposób – Martin Landrø

Czy są tematy zbyt trudne, żeby rozmawiać o nich po norwesku? Geofizyka mogłaby takim być. Chyba, że masz możliwość porozmawiania z profesorem najwyższej klasy, który chętnie Cię czegoś nauczy.

Przeprowadziliśmy ten wywiad przede wszystkim dlatego, że sami chcieliśmy nauczyć się czegoś nowego. Nie codziennie mamy dostęp do takich specjalistów jak Martin Landrø. To profesor geofizyki stosowanej w Norges Teknisk-Naturvitenskapelige Universitet (NTNU) w Trondheim. Pracował w takich firmach jak Statoil, SINTEF Petroleum oraz SERES.

Jest pionierem zastosowania i rozwoju morskich badań metodą sejsmiki 4-D, 4-C oraz mapowania i monitorowania złóż węglowodorów. Jest członkiem The Society of Exploration Geophysicists, The European Association of Geoscientists and Engineers, Norges Tekniske Vitenskapsakademi oraz Det Kongelige Norske Videnskabers Selskab. I choć to wszystko może wydawać się bardzo skomplikowane to poprzez Sarę, która działa w podobnym obszarze, możemy dowiedzieć się, dlaczego geofizyka jest tak ważna i jak wpływa na nasze codzienne życie.

Wywiad dla Nocnej Sowy przeprowadziła Sara Foit.

Det er sjelden jeg får ideer bak skrivepulten. Derfor har jeg alltid en notatblokk i lomma, ideer kan komme når jeg eksempelvis går tur. De fleste ideer, 95 prosent, er ikke gode ideer. Derfor må du ha evnen til å glede deg over at noe går bra, når du finner en løsning. Det skjer jo sjelden, og da må du glede deg.

Martin Landrø

Sara: Når du treffer noen, hvordan svarer du på spørsmålet Hva driver du med og hva jobber du på akkurat nå?

Martin Landrø: Jeg arbeider med å analysere lydsignaler fra blåhvaler. Dette er verdens største dyr og de lager like kraftig lyd som en seismisk luftkanon. Det er veldig spennende å analysere slike data og sammenligne med seismiske signaler.

Sara: Hva er den mest spennende delen av jobben ved geofysikk og hvorfor?

Martin Landrø: Det er at det stadig vekk dukker opp nye muligheter og nye ting som vi finner ut om hvordan jorda ser ut innvendig.

Sara: Kan du fortelle hvorfor geofysikk-forskning er viktig? Hvordan påvirker den vår hverdag?

Martin Landrø: Det påvirker vår hverdag direkte når det gjelder kartlegging av mineraler og verdifulle ting som befinner seg i jordas indre. Vi kan også bruke geofysikk til å si noe om risiko for jordskjelv og ras og dermed redusere risiko forbundet med naturkatastrofer.

Sara: Hvordan har Norge bidratt til dette fagfeltet?

Martin Landrø: Norge har bidratt særlig innen leting etter mineraler, olje og gass. Norge har også vært aktive innen forskning på lagring av CO2 i jorda, særlig på norsk kontinentalsokkel.

Sara: I hvor stor grad er geofysikk, olje og gassindustri viktig i norsk økonomi? Hadde oljekrisen alvorlige konsekvenser for Norge? Er du redd for at alternativ energi vil gjøre geofysikk overflødig?

Martin Landrø: Geofysikk, olje og gass er svært viktig for norsk industri. De enorme inntektene fra Norges oljeindustri er investert i et fond (oljefondet). Dette fondet er i liten grad eksponert for svingninger i oljepris, og dermed så får ikke oljekrisen så veldig store konsekvenser for Norge.

For de som arbeider direkte innen olje og gass er konsekvensene dramatiske: Over 50 000 har mistet jobbene sine innen denne bransjen så langt. Jeg er ikke redd for at alternativ energi vil gjøre geofysikk overflødig, jeg tror geofysikk også vil bli viktig i framtida, også for å utvikle alternative energikilder, for eksempel geovarme.

Sara: Hvordan har oljeindustri forandret seg i de siste årene og hva er tendenser til framtiden?

Martin Landrø: Den store forandringen er framveksten av shale oil i USA. Dette har resultert i at oljeprisen sannsynligvis ikke vil gå over 100 USD igjen.

Den andre store endringen er Paris-avtalen for klima. Den vil føre til at oljeproduksjon må innrette seg på en slik måte at utslippene forbundet med produksjon må minimaliseres og at forbruket av hydrokarboner skiftes fra kull og olje over mot gass – som er mere miljøvennlig.

Sara: Hvor kan man møte deg i Trondheim? Hvor liker du deg best der?

Martin Landrø: Du treffer meg på NTNU. Jeg trives best med å gå turer langs fjorden nært Trondheim, eller turer i marka som ligger svært nær Trondheim. Om vinteren går jeg på ski i marka utenfor Trondheim.

Sara: Hvilke bøker gir du mest ofte som en gave? Er det noen bøker du kan anbefale til en person som vil utvide sin forståelse av geofysikk?

Martin Landrø: Jeg gir bort bøker som handler om natur, men også vanlige romaner som har gjort inntrykk på meg. Jeg vil anbefale en bok som kommer ut til neste år, som jeg har skrevet sammen med Lasse Amundsen: Introduction to exploration geophysics – with recent advances. Den tror jeg mange vil ha stor glede av fordi den henvender seg til en ganske bredt publikum.

Sara: Tusen takk for sværene.