Odmiana przymiotnika “liten”

Liten (mały) jest wyjątkowym przymiotnikiem, bo ma aż pięć form. Czy wiesz, kiedy ich używamy?

Liten we frazach rzeczownikowych

Gdy postawimy liten przed rzeczownikiem, odmieniamy go zgodnie z rodzajem, liczbą i określonością rzeczownika.

Forma nieokreślona pojedyncza

Tu najłatwiej zapamiętać odmianę razem z rodzajnikami:

en liten
ei lita
et lite

Liten/lita/lite zazwyczaj używamy z rzeczownikami policzalnymi, dlatego prawie zawsze będą stały po rodzajniku, np:

en liten peisovn
mały kominek (wolnostojący)
ei lita bygd
mała wieś
et lite juletre
mała choinka

Forma lite jest też używana jako adverb (przysłówek). Pojawia się wtedy z rzeczownikami niepoliczalnymi każdego rodzaju, np.:

lite tid til trening
mało czasu na trening
lite frihet
mało wolności
lite alkohol
mało alkoholu

Oraz z innymi przymiotnikami:

lite elegant
mało elegancki
lite smidig
mało elastyczny, giętki

Forma określona pojedyncza

Po rodzajnikach określonych den i det, liten przekształca się w lille.

den lille
det lille

den lille hesten
(ten) mały koń
den lille hånda
(ta) mała dłoń
det lille barnet
(to) małe dziecko

Formy określonej przymiotnika używamy również we frazach określających przynależność: po s-genitiv oraz określnikach dzierżawczych.

vår lille by
nasze małe miasto
mitt lille verksted
mój mały warsztat
Olivers lille hage
mały ogród Olivera

Liczba mnoga

W liczbie mnogiej, niezależnie czy rzeczownik jest w formie nieokreślonej czy określonej, zawsze używamy:

små

små bevegelser
małe ruchy
små rom
małe pokoje
de små hjelperne
mali pomocnicy
de små sporene
małe ślady, tory

Liten w funkcji predikativ

Gdy liten nie jest częścią frazy rzeczownikowej, zazwyczaj pełni funkcję predikativ. Najczęściej w zdaniu jest razem z czasownikiem å være, np.:

Fabrikken var liten, men moderne.
Fabryka była mała, ale nowoczesna.
Dette problemet er lite.
Ten problem jest mały.
Hans søster var veldig lita.
Jego siostra była bardzo mała.
De snakker om øyer som er små og øde.
Rozmawiają o wyspach, które są małe i bezludne.

W takim przypadku nie zwracamy uwagi na to, czy rzeczownik jest w formie nieokreślonej czy określonej. Interesuje nas tylko rodzaj i liczba. To znaczy, że w takich zdaniach nie używamy lille.

Ćwiczenia

Przygotowaliśmy dla Ciebie dwa ćwiczenia. Pierwsze polega na wybraniu poprawnej formy przymiotnika.

W drugim ćwiczeniu masz za zadanie odmienić przymiotnik liten razem z podanym rzeczownikiem. Weź kartkę i długopis. Zapisz wszystkie formy: nieokreśloną/określoną pojedynczą i nieokreśloną/określoną mnogą.

  1. en fryseboks
    en liten fryseboks
    den lille fryseboksen
    små frysebokser
    de små fryseboksene
  2. en barnekropp
    en liten barnekropp
    den lille barnekroppen
    små barnekropper
    de små barnekroppene
  3. ei søster
    ei lita søster
    den lille søstera
    små søstre
    de små søstrene
  4. et land
    et lite land
    det lille landet
    små land
    de små landene
  1. et lys
    et lite lys
    det lille lyset
    små lys
    de små lysene
  2. et dyr
    et lite dyr
    det lille dyret
    små dyr
    de små dyrene
  3. ei øy
    ei lita øy
    den lille øya
    små øyer
    de små øyene
  4. en skog
    en liten skog
    den lille skogen
    små skoger
    de små skogene
SprawdźxCała prawda jednym gestem.