Jan miał to zrobić – czas fortidsfuturum
Co w sytuacji, gdy miałeś coś zrobić, ale tego nie zrobiłeś? Potrzebujesz dobrej wymówki. Naucz się je tworzyć w czasie fortidsfuturum.
Gdy poszukasz w książce do gramatyki zastosowania czasu fortidsfuturum, to dowiesz się, że jest to czas przyszły w przeszłości.
Jeśli nie przemawia do Ciebie ta definicja, to wyobraź sobie pewne zdarzenie.
Jesteś na budowie, dopijasz kawę i zabierasz się za wykończenie drugiej ściany.
Nagle wpada szef: “Dlaczego łazienka jeszcze nie zrobiona?!”
Pojawia Ci się myśl: “Skąd mam wiedzieć? Jan miał to zrobić. Tylko jak to powiedzieć po norwesku?”
Szef patrzy i czeka na odpowiedź…
Znasz już czas teraźniejszy i przeszły, jednak to nie wystarczy w tej sytuacji. Musisz użyć czasu fortidsfuturum:
- Jan skulle gjøre det.
- Jan miał to zrobić.
- Jan sa at han skulle gjøre det.
- Jan powiedział, że to zrobi.
- Jeg skulle ikke gjøre det.
- Ja nie miałem tego robić.
Oznacza to, że czynność miała być wykonana, ale nie wiesz, czy rzeczywiście tak się stało.
Zapamiętaj tę scenkę lub jedno z przykładowych zdań, a będziesz wiedział, jak używać tego czasu.
Konstrukcja
skulle (lub ville) + verb i infinitiv
Skulle i ville są formami przeszłymi czasowników modalnych skal oraz vil. Z tego powodu czasownik po nich występuje w bezokoliczniku.
Użycie
Skulle używaj w tych samych sytuacjach co skal w czasie przyszłym – gdy czynność była zaplanowana lub zamierzona.
Han skulle reise utenlands.
Ville używaj w sytuacjach, w których czynność nie jest od nikogo zależna i nie mogła być zaplanowana, np. mówiąc o pogodzie.
Det ville regne i dag.
Czasu fortidsfuturum używaj także w mowie zależnej, gdy w przytaczanym zdaniu był czas futurum, np.
Hun sa at Marek skulle reise utenlands.
Możesz też używać tego czasu w trybach warunkowych.
Korzystając z powyższych wskazówek, rozwiąż ćwiczenie.
Ćwiczenie
Przekształć zdania z preteritum na fortidsfuturum.
- Mamma bakte noen flotte kaker for oss i går.
Mamma skulle bake noen flotte kaker for oss i går. - Jeg gikk ut på hele dagen, men det var øsregn i mange timer.
Jeg skulle gå ut på hele dagen, men det var øsregn i mange timer. - Dere skrev oppgaven for en time siden.
Dere skulle skrive oppgaven for en time siden. - Marit leste 2 bøker den siste uken.
Marit skulle lese 2 bøker den siste uken. - Jeg oppsøkte tannlegen, men jeg hadde ikke vondt lenger.
Jeg skulle oppsøke tannlegen, men jeg hadde ikke vondt lenger. - De klippet gresset i morges.
De skulle klippe gresset i morges. - Åse sendte oss et kort fra Sør-Amerika.
Åse skulle sende oss et kort fra Sør-Amerika. - Tore spilte og spilte gitaren sin.
Tore skulle spille og spille gitaren sin. - Vi handlet inn til helgen.
Vi skulle handle inn til helgen. - Ida besøkte dem i går for å prate om ferieplaner.
Ida skulle besøke dem i går for å prate om ferieplaner.
Znasz jakąś zabawną wymówkę po norwesku? Podziel się nią w komentarzu, by inni też mogli się jej nauczyć.
Twój komentarz
Komentarze:
Świetnie wytłumaczyłeś ten czas! Od dziś już wiem jak go używać. Czegoś takiego szukałam, dzieki!
witam czesto slysze jak norwegowie uzywaja formy skulle po ktorej uzywaja czasownika np. fått lub hatt . Jeg skulle fått itp.
Co to jest za czas i kiedy go uzywamy?
Pozdrawiam
Jest to preteritum futurum perfektum i używamy go w zdaniach przypuszczających (2. kondisjonalis). Przykład, który podałeś to skrócona forma od Jeg skulle ha fått… (teraz widzisz, skąd perfektum). Wyraża on niewykonane czynności w przeszłości lub podkreśla nierealne sytuacje.
Dzieki Marcin ale moze kilka przykladow poniewaz nie lapie roznicy miedzy fortidsfuturum a preteritum futurum perfektum jak dla mnie to Jan tez niewykonal swojej czynnosci w przeszlosci a co do nierealnych sytuacji tez brak mi wyobrazni. Jesli nie prosze o zbyt wiele to bede wdzieczny za przyklady.
pozdrawiam
Rozważmy dwa zdania:
Jan skulle gjøre lekser.
Jan skulle ha gjort lekser.
Pierwsze zdanie oznacza, że Jan miał zrobić pracę domową, miał taki zamiar w przeszłości, ale nie wiemy, czy ta czynność została już wykonana, czy dopiero ma być wykonana.
Drugie zdanie oznacza, że Jan, na chwilę obecną, miał już mieć odrobioną pracę domową i nie dał rady. Jest to więc nierealne życzenie osoby, która wypowiada takie zdanie. Ma na myśli, że gdyby można było zmienić przeszłość, to fajnie by było, gdyby Jan tę pracę jednak na czas odrobił. Rodzice byliby z niego dumni, a tak znowu dostał jedynkę ;)
Jest to drobna różnica, ale mam nadzieję, że teraz ją rozumiesz.
dzieki Marcin
Czyli ( jeśli dobrze zrozumiałam różnice ) to: Jan miał robić lekcje. Jan miał zrobić lekcje. Czy dobrze to uproscilam?
Nie do końca, bo nie jest to taka różnica, jak w języku polskim między formą dokonaną a niedokonaną. Po norwesku ta idea funkcjonuje trochę inaczej. Oba zdania można przetłumaczyć na “Jan miał zrobić pracę domową.”, ale są one osadzone w innym kontekście.
Czy mogę pociągnąć temat zdań przypuszczających? Mianowicie chodzi mi o tryb przypuszczający w trochę bardziej złożonych konstrukcjach, czy np. takie zdanie będzie poprawne:
Dersom Jan hadde (hatt?) nok tid, skulle (ville ?) han ha gjort lekser.
Zanim będę mógł odpowiedzieć na to pytanie, wyjaśnij co masz przez nie na myśli. Czy Jan jeszcze ma możliwość zrobić te lekcje, czy jest to jego mało prawdopodobne życzenie, czy też zupełnie nierealna sytuacja (nie miał czasu i nie zrobił pracy)?
Załóżmy, że jest to zupełnie nierealna sytuacja.
W takiej sytuacji trzeba użyć preteritum perfektum:
Hvis Jan hadde hatt nok tid, skulle han (ha) gjort lekser.
Dersom brzmi bardzo formalnie, hvis albo om są bardziej na miejscu. Ha w zdaniu nadrzędnym często jest pomijane (zwłaszcza w mowie).
Dziękuję serdecznie za wyjaśnienie.
Dzięki za kolejną ciekawą lekcję:)
Han hadde lært seg engelsk
før han dro til England.
tzn. ‘uczył się’ czy ‘nauczył się’?
Jest to forma dokonana z powodu zaimka zwrotnego seg.
Witam, proszę wytłumaczcie jaka jest różnica między
Jan skulle ha gjort lekser
Jan skal ha gjort lekser
w artykule o konstrukacjach gramatycznych były przykałady
Jeg skal lagd sushi
Jeg skulle ha lagd sushi
Proszę pomóżcie mi to zrozumieć, zdaję sobie ,że to są niuanse, ale nie jestem przekonana czy dobrze to sobie tłumaczę.
jedno to konstrukcja presens futurum perfektum,druga to preteritum futurum perfektum, pierwsze to tryb oznajmujący drugi przypuszczający…i
i dalej nie rozumiem
Różnica polega w czasie, którego dotyczą te zdania. Skulle wskazuje na przeszłość i razem z perfektum wyraża sytuację, która nie miała miejsca – czasem nazywa się to “niemożliwą przeszłością.”
Skal wraz z perfektum jest dwu znaczne i zależy od kontekstu. Gdy kontekst będzie dotyczył przyszłości, będzie to wyrażenie polskiej formy dokonanej, np:
Jeg skal allerede ha lagd middagen når du kommer fra jobben.
Czasem jest też ta konstrukcja używana (moim zdaniem niepotrzebnie) w kontekście przeszłości i wtedy pokazuje, że mówca nie jest pewny, czy zdarzenie miało miejsce, np:
Hun skal ha truffet Adam for noen dager siden.
Ja użyłbym w tym ostatnim zdaniu preteritum futurum, ale ta forma też jest dopuszczalna.
Mam nadzieję, że teraz rozwiałem Twoje wątpliwości. :)
Bardzo, bardzo dziękuję:)
w zdaniu”Jeg gikk ut på hele dagen” – wyszedłem jest w preteritum? czy to jest jakaś nieregularna odmiana, bo nie ma żadnej końcówki?
Jeśli komentujesz pod ćwiczeniem w dziale Rozwijam, to zakładam, że czas przeszły masz już opanowany. Odmianę regularnych czasowników znajdziesz np w Lexin. Tu masz gå. Jeśli czas przeszły nie jest dla Ciebie jeszcze oczywisty, to wróć do kategorii Uczę się.
Proszę o wytłumaczenie zagadnienia odnośnie formy “å ha ” i czwarta forma czasownika np.
Etter å ha spist…
gdzie i kiedy sie ta forme stosuje.
Jak powiedziec:
Po zjedzeniu obiadu dostaniesz deser.
Czy tu nalezy uzyc kondysjonalis 1.
Skulle du spise middag, får du dessert