Den første i fjerde – tworzymy daty po norwesku

Przekonaj się, że tworzenie dat w języku norweskim jest proste. Jedynym wyzwaniem jest opanowanie liczebników porządkowych. Na szczęście, ćwicząc daty możesz jednocześnie ćwiczyć liczebniki.

Zanim przejdziesz do tego ćwiczenia, warto byś odświeżył sobie pisownię liczebników głównych. Dzięki temu pozostanie Ci tylko 10 nowych liczebników do nauczenia. Pozostałe stworzysz wg poniższej zasady.

Gotowy?

Liczebniki porządkowe

Większość liczebników porządkowych możesz stworzyć dodając końcówkę -ende do liczebnika głównego, np.

sju – sjuende
fjorten – fjortende

Zauważ, że gdy liczebnik kończy się na -e lub -en, dodajesz tylko brakujące litery, by stworzyć końcówkę -ende, np.

tjue – tjuende
femten – femtende

W liczebnikach złożonych odmieniaj tylko ostatni człon, np.

27 – tjuesjuende
78 – syttiåttende

Wyjątki:

1 – første
2 – andre
3 – tredje
4 – fjerde
5 – femte

6 – sjette
11 – ellevte
12 – tolvte
100 – hundrede
1000000 – millionte

Żeby nauczyć się liczebników porządkowych, spróbuj najpierw wypisać je na kartce. Postaraj się robić to samodzielnie, bez zaglądania do słownika lub książki.

Gdy skończysz, sprawdź pisownię i przeczytaj kilka razy. Dopiero, gdy poczujesz, że je mniej więcej znasz, przejdź do tworzenia dat.

Jak tworzymy daty?

Dzień i miesiąc

Najprostszym sposobem podania daty jest użycie dwóch liczebników porządkowych:

1.04 – (den) første i fjerde
13.10 – (den) trettende i tiende

Czyli zapamiętaj, że po norwesku mówimy “pierwszy w czwartym” (miesiącu).

Den jest opcjonalne, ale zalecam jego używanie. Dzięki temu podkreślisz, że mówisz o dacie i będziesz lepiej zrozumiany.

Nazwy norweskich miesięcy

Datę możesz też podać używając liczebnika porządkowego oraz nazwy norweskiego miesiąca:

1.04 – (den) første april
13.10 – (den) trettende oktober

Czy znasz nazwy miesięcy po norwesku? Poświęć chwilę by je zapamiętać, bo jeszcze nie raz mogą Ci się przydać. Jeśli znasz angielski, to norweskie miesiące nie powinny sprawić żadnego problemu.

  1. januar
  2. februar
  3. mars
  4. april
  5. mai
  6. juni
  1. juli
  2. august
  3. september
  4. oktober
  5. november
  6. desember

Rok

Podając rok używaj liczebników głównych. Rok możesz przeczytać używając pełnej liczby, np.

1993 – nitten hundre og nittitre

Po polsku brzmiałoby to “dziewiętnaście setek i dziewięćdziesiąt trzy.”

Taką liczbę można zapisać łącznie lub rozdzielnie (co jest bardziej czytelne). Tylko dziesiątki i jedności muszą zawsze być łącznie.

1974 – nittenhundreogsyttifire

Możesz też rozbić rok na dwa człony dziesiątek i pominąć hundre, np.

19|93 – nittennittitre
19|74 – nittensyttifire

Wyjątek stanowią lata tysięczne oraz dwutysięczne, gdzie musisz użyć słowa tusen:

1004 – tusen og fire
2002 – to tusen og to

Jeśli przeczytasz 2002 w skrócie (tjueto) możesz zostać niezrozumiany. Brzmi to jak “dwadzieścia dwa”. Dopiero od 2010 możesz je rozbić na dwa człony:

2010 – to tusen og ti
2018 – to tusen og atten

Teraz już wiesz jak przeczytać całą datę:

1.04.1993 – den første i fjerde nittennittitre
23.08.2002 – den tjuetredje i åttende to tusen og to
30.10.1567 – den trettiende i tiende femtensekstisju

Wykorzystując powyższe zasady, rozwiąż ćwiczenie.

Ćwiczenie

Odpowiedz na pytania pełnym zdaniem. Użyj dat w nawiasach. Miesiące podaj liczebnikiem.

Daty po norwesku – Skrik av Edvard Munch
  1. Når ble Edvard Munch født? (12.12.1863)
    Han ble født den tolvte i tolvte attensekstitre.
  2. Når bestemte Munch at han skulle bli kunstmaler? (8.11.1880)
    Han bestemte det den åttende i ellevte attenåtti.
  3. Når organiserte Edvard sin første separatutstilling i Norge? (20.04.1889)
    Han organiserte utstillingen den tjuende i fjerde attenåttini.
  4. Når så han den solnedgangen som inspirerte ham til å male “Skrik”? (22.01.1892)
    Han så solnedgangen den tjueandre i første attennittito.
  5. Når ble “Skrik” utstilt for første gang? (3.12.1893)
    “Skrik” ble utstilt den tredje i tolvte attennittitre.
  6. Når døde Edvard Munch? (23.01.1944)
    Han døde den tjuetredje i første nittenførtifire.
  7. Når ble en av versjonene av “Skrik” stjålet fra Munchmuseet? (22.08.2004)
    “Skrik” ble stjålet den tjueandre i åttende to tusen og fire.
  8. Når ble en av versjonene av “Skrik” det dyreste maleriet i verden? (3.05.2012)
    “Skrik” ble det dyreste maleriet den tredje i femte to tusen og tolv.
SprawdźxCała prawda jednym gestem.