Denne, dette, disse

O tym kiedy używać zaimków wskazujących i przede wszystkim, kiedy ich nie nadużywać.

Zaimki wskazujące

Używaj ich wtedy, gdy chcesz dodatkowo podkreślić przedmiot lub osobę w swojej wypowiedzi, np:

denne bilen: ten samochód
dette vinduet: to okno
disse bygningene: te budynki

Zauważ, że zaimki odmieniają się zgodnie z rodzajem rzeczownika:

en – denne
ei – denne
et – dette
l.mn. – disse

Pamiętaj też o odpowiedniej formie rzeczownika. Skoro wskazujemy na konkretne rzeczy, muszą one być w formie określonej.

Jak widzisz, te zasady nie są trudne. Z mojego doświadczenia wiem jednak, że Polacy często nadużywają tych zaimków – szczególnie na początku nauki. W języku polskim nie ma określoności rzeczowników i z tego powodu często zapominamy, że forma określona dotyczy już konkretnej rzeczy.

Wszystko zależy od kontekstu

Wyobraź sobie sytuację, w której dwóch mężczyzn rozmawia w biurze o samochodzie jednego z nich. Obaj wiedzą dokładnie o jakim samochodzie mówią, dlatego używają formy określonej bilen.

Jednak jeśli Ci sami mężczyźni wyjdą z biura i będą rozmawiali o samochodach na parkingu, jeden z nich wskazując ręką użyje denne bilen, aby podkreślić, który dokładnie samochód ma na myśli.

Tak więc używaj zaimków wskazujących tylko wtedy, gdy chcesz podkreślić lub wskazać na konkretny przedmiot albo osobę.

Ćwiczenie

Uzupełnij zdania zaimkami wskazującymi i odmienionymi rzeczownikami.

Jeg sender dette postkortet til bestemora.
I denne bygningen bor min venn.
Jeg ser tre personer på denne båten.
Dette skapet passer ikke til rommet.
Snakker du om disse jentene som leser bøker og drikker kaffe?
Dette lyset er fra kjøleskapet.
Disse guttene går til skogen nå.
Jeg ser etter mange spennende oppgaver på denne siden.
Disse sokkene er for trange.
Ser du dette huset? En dag skal det være mitt.

Sprawdź xCała prawda jednym gestem.

Tłumaczenie

Wyślę tę pocztówkę do babci.
W tym budynku mieszka mój przyjaciel.
Widzę trzy osoby na tej łódce.
Ta szafka nie pasuje do pokoju.
Mówisz o tych dziewczynach, które czytają książki i piją kawę?
To światło jest z lodówki.
Ci chłopcy idą teraz do lasu.
Szukam wielu ciekawych ćwiczeń na tej stronie.
Te skarpetki są za ciasne.
Czy widzisz ten dom? Pewnego dnia będzie mój.

Twój komentarz

Komentarze:

Lubię takie lekcje jak ta, ponieważ mają przykłady zdań, zmuszają do myślenia, uczą nowych wyrazów i szyku zdania, pozwalają sprawdzić poprawność swoich tłumaczeń.

jestem na tak! b. dobre ćwiczenie. mam pytanie odnośnie 9 – w nawiasie jest en sokk więc powinna być liczba pojedyncza czyli denne sokken er… chyba, że przyjęliśmy tutaj od razu liczbę mnogą z uwagi na to, że albo są za ciasne obie skarpetki, bo nie może być jedna za ciasna:))) hehe

Tak, to był właśnie taki skrót myślowy. Dzięki. ;-)

no tak,świetnie wszystko przedstawione,pomoc ogromna,jezeli sie ucze sama w wolnych chwilach a mam je tylko poznym wieczorem i wielkie dzieki

@Natalia Milk,
niestety, nie zawsze jest tak, że albo za ciasna jest para, albo żadna ;) Doświadczenie w tej kwesti potrafii zaskoczyć ;)

Ja powiedzialem w ten sposob(przyklad bedzie krotszy): jeg vet, at vet jeg ingenting. Pewien Norweg zwrocil mi uwage, ze powinienem powiedziec: jeg vet, at jeg vet ingenting. Ktora forma budowy zdania jest prawidlowa?

Twój znajomy Norweg miał tym razem rację, jest to związane z szykiem zdania. To nie jest temat na poziom Zaczynam, dlatego odsyłam Cię do bardziej zaawansowanych artykułów. Zerknij do Zmiana szyku zdania prostego oraz do Gdzie wstawić ikke – dowiesz się tam, kiedy zmieniać szyk zdań oraz co się dzieje po różnych spójnikach (takich jak at).

Dziekuje! Skorzystam. Pozdrawiam.

Jeg må huske å besøke denne siden hver dag! Den er veldig hjelpsom :)

Moja pierwsza przerobiona lekcja (chociaż robię sobie jeszcze sporo notatek). Jestem wystarczająco zmotywowany i planuje każdy wieczór spędzać z wasza stroną. Pozdrawiam serdecznie

Witamy Cię na Sowie. :) Zajrzyj jeszcze do starszych wpisów w kategorii Zaczynam. Przyjemnej nauki!

Również moja pierwsza lekcja, wspaniała strona, moja chęć do nauki wróciła :) Pozdrawiam

super będę korzystał

Witam, strona wspaniała pod każdym względem (typografia, grafika, funkcjonalność, klarowność wyjaśnień) jednak brakuje mi chronologii w poszczególnych kategoriach. Zaczynam mówić i przerabiając jakiekolwiek z zadań mam wrażenie, że czegoś mi brakuje. Jest do tego jakiś klucz, czy uzbroić się w cierpliwość a wszystko się wyjaśni?

Witamy na naszym blogu, Jarku. Jak to na blogach zwykło się robić, artykuły ułożone są chronologicznie – najnowsze są na górze pierwszej strony, a najstarsze na dole ostatniej strony. Ale to nie znaczy, że musisz czytać je po kolei. Wybieraj te zagadnienia, które Cię interesują, albo są Ci potrzebne. Jeśli chcesz zacząć od podstaw norweskiego, to zapraszamy do Newslettera.

Jak można to przetłumaczyć:
Hva skylder jeg deg?
Pytam, bo przypisano temu znaczenie następujące-
„Ile jestem winien?”
Ale coś mi w tym nie pasuje.

Ale co takiego Ci w nim nie pasuje? Sprawdź znaczenie å skylde w Lexinie i porównaj przykładowe zdania ze zdaniem, które podałeś. Na moje oko wszystko wygląda poprawnie. Pamiętaj, że jedno zdanie można przetłumaczyć na wiele sposobów – język jest elastyczny:

Ile jestem winien? Ile jestem Ci winien? Ile jestem Tobie winien? Co Ci jestem winien? Co jestem Tobie winien? itd.

WITAJCIE MARCINIE I MARTO! Wszystkiego naj… w Nowym Roku. Jaka szkoda że mieszkam daleko od Oslo bardzo chętnie dołączyłabym do organizowanych przez Was warsztatów, tym bardziej że czas mnie goni strasznie i każdą wolną chwilę poświęcam na naukę języka. Ale jestem uparta! Dzięki Wam zaczęłam przygodę z językiem i nie odpuszczę tym bardziej, że widzę tego efekty. Wiele jeszcze przede mną. Pozdrawiam.

Witamy, ogromnie nas cieszą efekty Twojej nauki. Życzymy wszystkiego co najlepsze i nie przerywaj łańcucha. ;-)

Super stronka! Bardzo pomocna :)

Hej
W jednym z podręczników natknąłem się na tłumaczenia, które nijak ma się do powyższych zasad.
Czy mogę to przymierzyć? – Kan jeg prove den(chyba dette)
Podobają mi się te – Jeg liker dem (czemu nie disse)
Proszę o pomoc,m czy to są jakieś wyjątki, czy czegoś nie kumam.
dzięki!

W przykładach, które podałeś użyte są zaimki w formie dopełnienia, a nie wskazujące. Jest to problematyczne zagadnienie, którego jeszcze nie tłumaczyliśmy na Sowie. Krótko mówiąc, gdy w zdaniu jest obiekt, który chcesz wyrazić zaimkiem, używamy wtedy formy dopełnienia (objektform, np: meg, deg, den, dem).

dzięki, ale czy obiekt zawsze jest rodzajem nijakim? i dotyczy rzeczy?

Nie, może to być osoba lub jakikolwiek przedmiot. Dlatego podałem też w przykładach meg, deg, które odnoszą się tylko do ludzi, a den do rzeczowników en i ei.

Hej Nocna Sowo! Mam pytanie odnośnie waszego przykładu o samochodzie na parkingu. Nie za bardzo rozumiem te zaimki wskazujące bliższe i dalsze i czy w tym przypadku jak pokazuje ktoś samochód to nie powinien użyć zwrotu ‘den bilen’ ? U mnie w książce mam zaimki te podzielone na bliższe czyli denne dette disse, oraz dalsze den, det, de. Czy może te drugie używa się wtedy, kiedy mamy określone miejsce położenia? Proszę o wytłumaczenie ;/

W książkach często podają ten przykład, ale musisz pamiętać, że zastosujesz to tylko wtedy, gdy porównujesz dwa przedmioty – jeden, który jest bliżej i drugi, który jest dalej. W innych sytuacjach den bilen jest zupełnie nieuzasadnione i często niepoprawne.

U mnie mam przykład “dette er fin” i rękę wskazującą przedmiot położony blisko, a obok “det er fin” i tutaj przedmiot jest oddalony. Jakoś nie mogę pojąć zupełnie o co w tym chodzi. Używam Pa vei nowego.

Powinno być dette er fint oraz det er fint, jak przypuszczam. To też jest porównanie, ale zupełnie inna sytuacja niż podałeś wcześniej, bo tu mówimy o zaimku, a nie rodzajniku określonym. Szczerze mówiąc, ja bym się nie przejmowała tym aspektem dalekim i bliskim, bo to ma tak wąskie zastosowanie, że lepiej skupić się na innych rzeczach.

Jasne, że z końcówką ‘t’ , przepraszam, nie zwróciłem uwagi. Właśnie miałem pominąć rozróżnianie tego, dopóki nie znajdę szerszego zastosowania, albo nie zgłębię wiedzy. Dzięki i życzę miłego dnia! :)

Ja nie rozumiem dlaczego Den genseren er for stor,a nie D
enne.
Dette skjortet er for lite , a nie Denne

Droga Nocna Sowo,
Ja też uczę się z Pa Vei i tak jak Adam, mam wątpliwości spowodowane przez przykłady w niej zawarte. Jeden z przykładów w ćwiczeniach:
Er denne kaka gode? – ja bym wybrała przymiotnik w formie określonej, a dalej w książce znajduję przykłady w których: “Denne lua er fin”. Skoro w obydwu przypadkach mam zaimek wskazujący i formę określoną rzeczownika, to czy przymiotnik nie powinien być określony? No chyba, że coś mieszam :)

Skoro już się odezwałam, to chciałam podziękować za nieocenioną pomoc w nauce. Uczę się sama, a z Wami jestem praktycznie od pierwszego dnia nauki czyli od 10 miesięcy. DZIĘKUJĘ!!!

Hei Magdo,
dzięki, że jesteś z nami!

Jeśli chodzi o Twoje pytanie, to poprawnie jest Er denne kaka god?

Formę określoną przymiotnika używamy tylko, gdy jest on w funkcji przydawki (denne gode kaka). W funkcji orzecznika (jak w Twoich przykładach) przymiotnik odmieniamy tylko zgodnie z rodzajem i liczbą.

Jeśli taki przykład był w podręczniku På Vei, to jest to błąd drukarski.

Tusen takk!!

Rozgryzałam to parę dni, a Ty wytłumaczyłeś mi to w dwóch zdaniach!!

Dzięki za klarowne wytłumaczenie! :)

Bardzo nieprecyzyjny artykuł. Zaimki wskazujące dzielą się na dwie grupy 1. denne,denne,dette,disse jeżeli coś jest nær: blisko i 2. den, den, det, de jeżeli coś jest borte: daleko. Tak więc jak dwóch mężczyzn rozmawia na parkingu i jeden z nich wskazuje na swój samochód to mówi: Den bilen, a nie denne billen, chyba, że siedzą w samochodzie to wtedy właściciel mówi: denne billen er vedig fort. To taka drobna uwaga z mojej strony :)

Jeśli mamy być precyzyjni to są cztery “grupy” zaimków wskazujących (demonstrativer). To ćwiczenie jest tylko na denne i jego odmianę.

Widzę, że nic nie wiesz o nauczaniu i błędach, jakie popełniają osoby polskojęzyczne, gdy uczą się norweskiego. Polacy naużywają zaimków wskazujących, bo w myślach układają sobie “ten samochód” i próbują to dosłownie tłumaczyć. W języku norweskim nie bez powodu jest forma określona. Nie potrzebujesz (i nie powinieneś) w każdej sytuacji używać zaimków wskazujących. Widzę, że też masz ten problem.

I też nie musisz siedzieć w samochodzie, żeby powiedzieć denne bilen. Możesz równie dobrze być z kumplami na piwie w Honolulu i rozmawiać o samochodzie, który masz w garażu w Tromsø i powiedzieć o nim denne bilen. Wszystko zależy od kontekstu.

Macie rację troszkę arogancki był mój post za co przepraszam , po prostu strasznie dużo rozbieżności w internecie w sprawie tego norweskiego, przez co się denerwuję. Jestem dopiero początkującym laikiem, tak więc bardzo przepraszam i proszę jeżeli to możliwe o opisanie w kilku słowach tych czterech grup i kiedy się ich używa :) Bardzo by mi to pomogło :)

to jest super.kwindesencja wiadomosci
bardzo potrzebnych.wreszcie moge powiedziec ze cos rozumiem.
tysen takk.ewa

dziekuje.wiadomosci i przyklady.super.to jest swietne :)

fajna aplikacja uczy i sorawdza twoje wiadomosci

OK a gdy np chce napisac: mam ten czarny samochód to zastepuje den na denne mimo, ze jest przymiotnik?
Jeg har denne svart bilen
Albo
Denne svart bilen er min
Pozdrawiam serdecznie!

Denne svarte bilen er min.
lub
Den svarte bilen er min.
Oba znaczą to samo. W pierwszym jest akcent na denne i “wskazujesz” na samochód. Drugie zdanie jest bardziej neutralne.

A i jeszcze czemu – tak, ja jestem jest ja, det er jeg – czemu jest det, takk zwiazek po prostu?

W zdaniu Det er jeg, na pierwszej pozycji jest dopełnienie. Det odnosi się na pytania albo innego wcześniejszego stwierdzenia.
Er du sulten?
Det er jeg.
Det oznacza tu “bycie głodnym”.

Świetne tłumaczenia i ćwiczenia,nauka z Sową to przyjemność. Mimo tego, że gąszcz zaimków na pierwszy rzut oka najłatwiejsy nie jest. Znam angielski, niemiecki i podstawowo francuski, czasem to pomaga w norweskim (bardziej w kwestii słówek- ang, niem.) ale czasami przeszkadza…