Mieszkałem i mieszkam – użycie czasu perfektum
Czasem, gdy opowiadamy o sobie, pojawiają się dylematy związane z dobraniem odpowiedniego czasu. Myśląc po polsku, używamy albo form teraźniejszych, albo przeszłych. Podczas gdy w języku norweskim jest jeszcze forma perfektum. Sprawdź czy nie popełniasz tego typu błędów.
Najprostszym przykładem jest zdanie: “Mieszkam tu od 2 lat.” Którego czasu byś użył? Presens, preteritum czy presens perfektum?
Po polsku używamy czasu teraźniejszego, ale pamiętaj, co chcesz wyrazić. Jeżeli mieszkałeś i nadal mieszkasz, powinieneś użyć formy perfektum:
Jeg har bodd her i 2 år.
Podobna sytuacja pojawia się w pytaniach typu: “Czy kiedykolwiek tam byłaś?”. W języku polskim, mamy tu czas przeszły. Jednak na myśli mamy cały czas od przeszłości aż do teraz. W takiej sytuacji, pasuje tylko czas presens perfektum:
Har du noen gang vært der?
Czas przeszły (preteritum) pasuje dopiero wtedy, gdy mówimy o określonym czasie w przeszłości, np. rok temu:
Var du der for ett år siden?
Odpowiedzi na oba te pytania mogą wyglądać tak:
Jeg har ikke vært der. (od przeszłości, aż do teraz)
Jeg var der for ett år siden. (konkretne określenie czasu)
Ćwiczenie
Uzupełnij zdania używając czasu preteritum albo presens perfektum.
- Har du noen gang sett en film av Lars von Trier?
- Jeg så Dogville for noen år siden.
- Mannen min har bodd i Oslo i to år nå.
- Besøkte du Warszawa i fjor?
- Marta hentet sine barn fra barnehagen i går ettermiddag.
- De har grillet lenge i parken, og nå skal de hjem.
- Nils våknet tidlig på mandag og gikk på jobben.
- Prisene har økt siden den første i fjerde.
- Han har lett etter vognen sin, men han har ikke funnet den ennå.
- Siste mandag organiserte Adam en skikkelig fest.
- Hvilken radio hørte du på i går?
- Jeg har hørt på NRK siden i morges.
Twój komentarz
Komentarze:
mam prośbę o przetłumaczenie zdania ; Prisene har økt siden den første i fjerde.
Będę bardzo wdzięczna.Pozdrawiam serdecznie i dziękuje za ciekawe lekcje.
witam,
chciałam zapytać dlaczego w ostatnim zdaniu należy użyć czasu perfektum skoro mamy tutaj określenie czasu i går morges? czy chodzi tu o to ze jest to odpowiedz na wcześniejsze pytanie i w odpowiedzi ważne jest jakiego radia słuchała a nie kiedy? i jak można przetłumaczyć zdanie 8? z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
W tym zdaniu było jeszcze siden, które w tym wypadku wymusza perfektum. Czyli nie chodziło, że słuchała “wczoraj rano”, tylko “od wczoraj rana”.
zd.5 czy możemy powiedzieć tak?
Marta hentet barna sine fra barnehagen i går.
Tak.
hej,
dlaczego w zdaniu “Jeg var der for ett år siden” został użyty czas preteritum skoro jest w nim zawarte słowo siden, a podobno siden wskazuje na użycie czasu perfektum? Czy moglibyście to bliżej wyjaśnić? Świetny blog odkąd go odkryłam spędzam tu każdą wolną chwilę.
Poza tematem czasów, to czy moglibyście przybliżyć kiedy powinnam używać w zdaniach bli, a kiedy være, bo mam z tym ogromne problemy i widziałam w komentarzach, że nie tylko ja. Często kiedy mam użyć w różnych zdaniach słowa “być, byłam” to nie wiem którego powinnam użyć, bo oba słowa być oznaczają.
For … siden jest konstrukcją używaną tylko w czasie preteritum. W perfektum używamy samego siden (bez for).
Jeśli widziałaś komentarze o użyciu å bli, to pewnie widziałaś też moje odpowiedzi. Zwykle proponuję zajrzeć do słownika, bo tłumaczenie go na “być” to nieporozumienie.
Dodatkowo zachęcam Cię do przeczytania artykułu Strona bierna – poznasz tam bli-passiv.
Mam nadzieję, że teraz będzie już wszystko jasne.
Chciałam zapytać o miejsce zajmowane przez okolicznik (sposobu, miejsca, przyczyny, czasu), w przypadku, jeśli w zadaniu występuje więcej niż jeden okolicznik. Nie jestem pewna, które z tych zdań będzie poprawne:
Np. Jeg har reist på sommerkurs til Bergen.
Jeg har reist til Bergen på sommerkurs.
Pozdrawiam :)
Kolejność okoliczników jest następująca: sposobu, miejsca, czasu, przyczyny. Dlatego z gramatycznego punktu widzenia drugie zdanie jest poprawne.
Dziękuję za odpowiedź :)
Ciekawe ćwiczenie – dziękuję! :) Mam jednak kilka wątpliwości;)
1) W zdaniu nr 2 – użycie preteritum jest podyktowane tym, że hmm:) w domyśle obejrzenie filmu uznajemy za czynność zakończoną, która to miała miejsce i nie trwa do dzisiaj? Użyłam perfektum, bo zabrakło mi określenia konkretnego czasu w przeszłości, jednak po jednym głębszym… zastanowieniu, rzecz jasna:D wpadłam na myśl, którą wyskrobałam powyżej;) Czy to dobry trop myślowy?;)
2) Zakręciłam się przy tłumaczeniu zdania 8 – Ceny wzrosły od pierwszego w czwartym (w domyśle np. miesiącu bądź kwartale). Czy dobrze to rozumiem? Dopytuję Nocna Sowo, mimo własnej konsultacji słownikowej;)
Z góry dziękuję za odpowiedź:)
1. Nie zawsze potrzebujesz określenia czasu. W tym wypadku mówimy o fakcie “obejrzenia filmu”, a nie o skutkach, które to spowodowało, dlatego preteritum pasuje.
2. den første i fjerde to data “1 kwietnia.” Norwedzy często używają liczb zamiast nazw miesiąca.
Witam, jeszcze wczoraj odnalazłam artykuł o tworzeniu dat na Waszym blogu. Fajnie, że wspominasz o takiej formie. W podręcznikach, z którymi miałam do czynienia do tej pory, nigdy nie zetknęłam się z taką konstrukcją podawania daty. Dziękuję:)
W zdaniu nr 6 mamy czas perfektum.Sądziłam,że grilowanie jest czynnością już zakończoną i powinniśmy użyć preteritum. Czy mogę prosić o wyjaśnienie,dlaczego har grillet?
Jeg har bodd her i 2 år.
nie powinno być ‘bodde’?
Nie.
Ta stronka jest rewelacyjna!Bardzo lubie tu zagladac i uczyc sie norweskiego,bo wszystko jest przejrzyste i czytelne.Dziekuje za wasza prace :)
Miło nam, dzięki. :)
Świetnie wytłumaczona gramatyka.Stronka bardzo pomocna.Dzięki😃😃😃Ha en god sommer😎😎😎
Czyli nie mogę powiedzieć np. Jeg bor på Tertnes w czasie teraźniejszym ? Jeśli ktoś się pyta podczas rozmowy gdzie mieszkam . Proszę o wytłumaczenie :)
Jeśli ktoś Cię zapytał, gdzie mieszkasz, to czas teraźniejszy ma sens. Tu raczej chodzi o pytanie: “od jak dawna tam mieszkasz”. Wtedy po polsku mówimy w czasie teraźniejszym: “mieszkam tam od 2 lat”, ale po norwesku trzeba użyć konstrukcji perfektum.
Muszę przyznać, że jest to pierwszy blog na którym zawsze czytam komentarze, można z nich wyciagnać sporo przydatnych informacji. Czy macie w planach wydanie ksiażki do nauki norweskiego?