Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne

Na czym polega idea policzalności w języku norweskim i dlaczego czasem mówimy en kaffe, a innym razem samo kaffe?

Rzeczowniki policzalne

Jak sama nazwa wskazuje są to rzeczowniki, które można policzyć. Mają one liczbę pojedynczą i mnogą. W formie nieokreślonej liczby pojedynczej rzeczownik jest poprzedzony rodzajnikiem: en, ei lub et.

en stol – krzesło
ei dør – drzwi
et vindu – okno

fire stoler – cztery krzesła
fem dører – pięć drzwi
to vinduer – dwa okna

Rzeczowniki niepoliczalne

Do tej grupy należą substancje, materiały lub pojęcia abstrakcyjne. To takie rzeczowniki, których z jakichś względów nie można policzyć. Dlatego nie stawiamy przed nimi rodzajnika w liczbie pojedynczej nieokreślonej i nie tworzymy liczby mnogiej.

te – herbata
melk – mleko
ris – ryż
sand – piasek
snø – śnieg
stoff – materiał, tkanina
kjøtt – mięso
sikkerhet – bezpieczeństwo
likestilling – równouprawnienie

Jak to wygląda w zdaniach?

Jeg drikker te om morgenen. – Rano piję herbatę.
Vegetarianere spiser ikke kjøtt. – Wegetarianie nie jedzą mięsa.
Likestilling er viktig for meg. – Równouprawnienie jest dla mnie ważne.

W podręcznikach na tym zwykle kończą się wyjaśnienia policzalności. Na początku to wystarcza, ale z czasem pojawia się coraz więcej pytań.

Częste wątpliwości

Skoro nie używamy rodzajnika przed rzeczownikiem niepoliczalnym, to po co się go uczyć?
Tylko znajomość rodzajnika umożliwi Ci w pełni poprawne posługiwanie się nowym słowem. Będzie Ci potrzebne choćby do stworzenia formy określonej (vannet) albo zgodności przymiotnika z rzeczownikiem (rent vann).

Czy można tworzyć formę określoną od rzeczowników niepoliczalnych?
Tak, formę określoną możesz stworzyć od każdego rzeczownika.

vann – vannet
stoff – stoffet
sikkerhet – sikkerheten

Jaka jest różnica między kaffeen kaffe?
W kawiarni możesz usłyszeć, jak ktoś mówi En kaffe, takk., albo Jeg tar en te. Dlaczego tak się mówi, skoro są to rzeczowniki niepoliczalne? Wszystko zależy od kontekstu i tego, co masz na myśli. Przeanalizujmy to na przykładzie kawy:

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne

kaffe – ziarna kawy, mielona, albo w postaci płynu;
en (kopp) kaffe – “jedna kawa” czyli jedna porcja, filiżanka lub kubek.

Dlaczego w Lexinie i Bokmålsordboka jest różna odmiana słów niepoliczalnych?
Jeśli sprawdzisz słowo kaffe w Lexinie, to w odmianie będzie jeszcze kaffen. W Bokmålsordboka natomiast znajdziesz pełną odmianę – taką jak w przypadku każdego słowa policzalnego: kaffen, kaffer, kaffene.

Jest to związane z norweskim słowotwórstwem. Każdy rzeczownik można odmienić zgodnie z rodzajem i liczbą, więc Bokmålsordboka pokazuje wszystkie możliwości. W Lexinnie znajdziesz trochę bardziej konserwatywne podejście.


Chcesz poćwiczyć rozróżnianie rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych? Zajrzyj do Gdzie wstawić rodzajnik.

Jeśli masz inne ciekawe spostrzeżenia związane z policzalnością, nie wahaj się opowiedzieć o nich w komentarzu.