Zgadnij, kim jest Harald – czas teraźniejszy
Czasowniki w języku norweskim posiadają dwie podstawowe formy: bezokolicznik oraz formę osobową. Naucz się ich używać, by poprawnie budować zdania w czasie teraźniejszym.
Wszystkie bezokoliczniki poprzedzamy literą å, np.:
- å like
- lubić
- å bo
- mieszkać
- å gå
- iść
W formie osobowej znika å, a do czasownika dodaje się końcówkę -r.
- liker
- lubię, lubi, lubią, itd.
- bor
- mieszkam, mieszka, mieszkają, itd.
- går
- idę, idzie, idą, itd.
Po norwesku czasowniki nie odmieniają się przez osoby. Wystarczy, że zapamiętasz tę jedną zasadę, żeby poprawnie mówić w czasie teraźniejszym.
Niektóre czasowniki nie mają regularnej formy czasu teraźniejszego. Ich formy trzeba zapamiętać, np.:
- å si – sier
- mówić – mówię, mówią, itd.
- å gjøre – gjør
- robić – robię, robią, itd.
W czasie teraźniejszym, pierwszy czasownik jest w formie osobowej, np.:
- Harald liker bøker.
- Harald lubi książki.
- Han går på tur.
- On idzie na spacer.
Gdy orzeczenie jest złożone z dwóch czasowników, pierwszy z nich jest w formie osobowej, a drugi w bezokoliczniku, np.:
- Harald liker å lese bøker.
- Harald lubi czytać książki.
- Han begynner å lese ei ny bok.
- On zaczyna czytać nową książkę.
Jednak po czasownikach modalnych (skulle, ville, måtte itd.), drugi czasownik występuje w formie bezokolicznika bez å, np.
- Harald vil lese en bok.
- Harald chce przeczytać książkę.
Ćwiczenie
Ułóż poprawne zdania z podanych słów.
- Harald | å like | å seile
Harald liker å seile. - Harald | å lese | mange brev
Harald leser mange brev. - Harald | å snakke | med | sine søstre
Harald snakker med sine søstre. - Harald | å ha | to | barn
Harald har to barn. - Harald | å prøve | å finne | et kart
Harald prøver å finne et kart. - Harald | å komme | tilbake | fra en tur
Harald kommer tilbake fra en tur. - Harald | å si | at | han | å ville | å drikke | te
Harald sier at han vil drikke te. - Harald | å måtte | å gå | på | slottet
Harald må gå på slottet. - Harald | å vente | på | besøk | av | en venn | fra Sverige
Harald venter på besøk av en venn fra Sverige. - Harald | å bo | på | Slottsplassen 1
Harald bor på Slottsplassen 1.
Tłumaczenie
- Harald lubi żeglować.
- Harald czyta wiele listów.
- Harald rozmawia ze swoimi siostrami.
- Harald ma dwoje dzieci.
- Harald próbuje znaleźć mapę.
- Harald wraca z wycieczki.
- Harald mówi, że chciałby napić się herbaty.
- Harald musi iść na zamek.
- Harald czeka na odwiedziny przyjaciela ze Szwecji.
- Harald mieszka na Slottsplassen 1.
Hvem er Harald?
Twój komentarz
Komentarze:
Han er kongen, selvfølgelig :)
Czyli “liker” jest odmianą czasownika we wszystkich osobach?
jeg liker
du liker
han hun den det liker
___________________
vi liker
dere liker
de liker
Czy ta reguła dotyczy wszystkich czasowników?
I jeszcze jedno.
Przy orzeczeniach złożonych z dwóch czasowników, ten w bezokoliczniku stoi zawsze za czasownikiem w formie osobowej i od razu za nim? “Harald liker å lese bøker.”
takk!
Hei Emilia, w języku norweskim czasowniki mają taką samą formę we wszystkich osobach i liczbach. Forma bezokolicznika występuje wraz z å, np: å skrive, å lese, å si.
Formę osobową w czasie teraźniejszym tworzymy poprzez dodanie końcówki -r.
skriver
leser
Jest trochę wyjątków, które mają nieregularna formę osobową, np.
å spørre – spør
å gjøre – gjør
å si – sier
Dobrze zaobserwowałaś orzeczenia złożone. Pierwszy (pomocniczy) czasownik jest zawsze w formie osobowej, a drugi czasownik (główny) jest w bezokoliczniku wraz z å.
liker å skrive
liker å lese
liker å si
Wyjątek stanowią czasowniki modalne pomocnicze (np. skal) oraz å få, po których czasownik główny jest w bezokoliczniku ale znika znak å, np.
skal skrive
får lese
Hei Marcin! Dzięki za odpowiedź. Myślę, że ta sama forma czasowników we wszystkich osobach ułatwia naukę, szczególnie na początku ;-)
Chcąc powiedzieć “Lubię czytać”, muszę użyć osoby tak jak w j. angielskim czy niemieckim?
I like reading.
ICH mag lesen.
JEG liker å lese. (?)
Tak samo w l. mnogiej.
WE like reading.
WIR mögen lesen.
VI liker å lese. (?)
Dobrze zrozumiałaś. Tak jak w angielskim i niemieckim musisz użyć osoby w zdaniu, zgodnie z konstrukcją, którą opisałem w Budujemy najprostsze zdania.
Są przypadki, w których możesz pominąć osobę, np:
Jeg skriver og jeg leser. – Jeg skriver og leser.
Gdy wymieniasz kilka czynności, które wykonuje ta sama osoba, możesz pominąć osobę przy kolejnych orzeczeniach.
O innych przypadkach, gdy można pominąć osobę, będziemy jeszcze pisali. Zgodnie z podstawową zasadą, w norweskim zdaniu zawsze powinien znaleźć się podmiot.
“…jak w j. angielskim czy niemieckim”.
Powiem więcej – po polsku też tak jest (lubię – forma osobowa, czytać – bezokolicznik).
No właśnie, jest inaczej. Bo po polsku używasz formy osobowej – lubię, a nie mówisz ,,Ja lubię czytać”.
Hei Marcin
czy zdanie nr 7 mogloby też brzmiec ?
– Harald vil si at han drikke te .
Tak, ale musisz pamiętać o odmianie drikke.
Harald vil si at han drikker te.
Hei Marcin! Chciałabym zapytać o czas teraźniejszy zbudowany z czasowników klasyfikowanych powszechnie jako wyjątki. Kwestia narodziła się z tego, iż na pewnym forum internetowym dotyczącym języka norweskiego i czasu teraźniejszego znalazłam następujące zdanie: “Wyjatki to tylko czas terazniejszy modalnych czasownikow (modalverb) i czasownikow konczacych sie na –s (s-verb): kjennes, høres, gjøres, oraz piec powszechnych czasownikow: er (av å være) (jest (od byc)), gjør (av aa gjøre) (robi (od robic)), spør (av å spørre) (pyta (od pytac)), vet (av ø vite) (wie (od wiedziec)), sier (av å si) (mowi (od mowic))” i nie mam pojęcia, o czym konkretnie jest w nim mowa ;) Czasownik “mówić” został już tutaj omówiony, ale może chodzi w cytowanym poście o jakiś ekstremalny przypadek? Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienia ;))
W czasownikach już zakończonych na “e” w bezokoliczniku, dodajemy samo -r, by nie podwajać “e”.
Ktoś w poście, o którym mówisz poruszył dwa różne tematy.
Czasowniki modalne oraz å gjøre, å være, å spørre, å vite, å synes (i kilka innych) mają nieregularną formę czasu teraźniejszego, którą trzeba zapamiętać.
Większość czasowników kończących się na -s (w tym te podane w Twoim cytacie) nie są bezokolicznikami. To są czasowniki odmienione w stronie biernej. Możesz więcej o tym poczytać w podlinkowanym ćwiczeniu.
@Marcin Bardzo dziękuję za odpowiedź ;)
Jej wykonałam ćwiczenie prawie bezbłędnie. Gdybym zamieniła miejscami pa i av w 9 ćwiczeniu było by bezbłędnie
:DDDD
”Det er neppe mulig å finne ulemper ved dette strøket – mindre støy og forurensning, bedre plass til å leke”
jest przetłumaczone na:
„Niemal niemożliwe jest znalezienie wad tej okolicy- mniej hałasu i zanieczyszczenia, więcej miejsca do zabawy”
tak jakby w norweskim zdaniu nie było bezokoliczników- å finne, å leke.
Czym to jest spowodowane, niedokładnym tłumaczeniem? Niestety, nie jest to odosobniony przykład z podręcznika, którego używam.
Jeśli próbujesz przetłumaczyć coś słowo w słowo, to prawie nigdy nie będzie się zgadzało. To, że w języku polskim został użyty imiesłów, a w norweskim czasownik, nie ma znaczenia. Sens jest taki sam. W każdym języku można wyrazić te same rzeczy na różne sposoby. Zadaniem tłumacza jest wybranie takiego sposobu, który nie tylko będzie gramatycznie poprawny, ale też będzie brzmiał dobrze w danym języku. Nie bez powodu mówimy o “przekładzie” tekstu, a nie o “tłumaczeniu”.
Dlatego może warto uczyć się całych fraz, zdań zamiast pojedynczych wyrazów, prawda?
Jak najbardziej. Chodzi o zrozumienie zakresu znaczeniowego danego słowa. Nawet jeśli robisz fiszki, warto dopisać na nich przykładowe zdanie lub wyrażenie. Jeśli zakres słowa jest jasny lub zbliżony do polskiego, wtedy można zrezygnować z tego przykładu.
Harald er kongen.
Mnie to idzie trochę wolno ale będę ćwiczył dalej. Jak będę miał wątpliwości to będę się pytał. Ja mam dopiero 57 lat i mam nadzieję że dam sobie radę , jest tylko mały problem – mam bardzo mało czasu na naukę ale będę próbował.
Nawet chwila poświęcona na norweski, ale każdego dnia, przynosi bardzo duże efekty. Głowa do góry :)
Dere er veldig flink.
W ostatnim zdaniu 10 napisałam
Harald boer på Slottsplassen 1
kierując się tym że czasownik nie kończący się na -e dodajemy -er . I teraz nie wiem dlaczego:-( jest bor.
Jestem początkująca
Dzięki, że zwróciłaś na to uwagę. Rzeczywiście, to nie było jasno wytłumaczone. Naniosłam już poprawki. Mam nadzieję, że teraz już nie będzie wątpliwości.
Harald er en lykkelig mann
witam wszystkim. Proszę o wytłumaczenie mi 7 zdania.
Harald å si at han å ville å drikke te.
Harald sier at han vil drikke te
sier- f. nieregularna cz. teraźniejszego- to rozumiem
ale dlaczego ” vil” a nie “ville”- tego nie rozumiem
drikke-po czasowniku modalnym “å ville” więc bez “å”- to rozumiem.Proszę o wytłumaczenie mi dlaczego” vil” a nie” ville”. Pozdrawiam!
Hei. Kombinuję cały czas nad “vil” i doszłam do takiego wniosku, że odnosi się to do odmiany czasownika przez osoby, gdzie występuje taka sama forma. Wciąga mnie nauka strasznie!!! Super nauka jak się jeszcze rozumie, to co się chce zrozumieć to jest oki.
Pozdrawiam.
Å ville to bezokolicznik, vil to forma osobowa czasu teraźniejszego. To taka różnica jak między polskim “chcieć”, a “chcę, chcą, chcecie” itp. W zdaniach, pierwszy czasownik musi być odmieniony zgodnie z czasem teraźniejszym, dlatego jest tam vil.
Dzięki Marcinie. Już zauważyłam swój błąd, ale uczę się i na razie staram się rozbierać zdania na kawałki. Dziękuję za pomoc – z wami raźniej i pewniej.
Poszło mi 8/10 . Spoko. Wciąga z dnia na dzień :)
Jeg synes han er fyrvokteren.
Harald er norske konger. Jag synes at om et par ar, konger blir son hans- Haakon.
I dag jeg skriver pa annen komputer, fordi bruker jeg polsk bokstaver.
A nie powinno być “mange brever” liczba mnoga oraz “sostrene”?
Niestety nie. Zerknij do artykułu dotyczącego tworzenia liczby mnogiej rzeczowników. Siostry mają nieregularną odmianę i w tym przykładzie muszą być w formie nieokreślonej – czyli tak, jak jest.
Yeah,miałam tylko jeden błąd bo nie znałam odmiany å måtte ;)
Hei, mam pytanie o czasownik å burde. W Lexinie znalazłam odmianę bør i burde w przykładowych zdaniach. Wydaje mi się, że obydwie formy są zastosowane w czasie teraźniejszym. Od czego to zależy? A jeżeli źle mi się wydaje, którą formę stosować? :-)
To jest czasownik modalny. Zerknij na ten artykuł i wszystko powinno być już jasne.
Dziękuję bardzo :-)
Zauważyłam, że gramatyka norweska jest bardzo podobna do angielskiej (jestem studentką anglistyki), stąd dosyć łatwo przychodzi mi pojmowanie zagadnień gramatycznych :) Uczę się z przerwami od paru miesięcy i jak dotąd szło mi dosyć wolno, ale z Waszą pomocą robię postępy!!
Świetna strona, zadania i sposób przedstawienia gramatyki też na 6+ :) Tusen takk!!
Dziękujemy bardzo i życzymy dużo radości podczas nauki. :)
Codzienne “szperanie” po stronach podobnych do tej naprawdę dają efekty! Nie zrobiłam błędu w zdaniu siódmym jak osoby, których komentarze czytałam powyżej. Nie wiem do końca czy to przez to, że gdzieś może spotkałam się z tym czasownikiem, ale udało mi się. Dopiero po sprawdzeniu zdania zorientowałam się, że wpisując “vil” nie kierowałam się zasadą, której uczyłam się w tej notce, tylko jakimś własnym przekonaniem i udało się. Bardzo mnie to cieszy, w język trzeba się wczuć;)
Czesc Marcin. Piszesz, że po czasownikach niekończących się na literę -e dopisujemy -er. A w powyższym tekście przy przykładzieczasownika “a bo”, w formie osobowej jest napisane “bor” a nie “boer”. Pewnie coś pomijam ale proszę o wytłumaczenie :) pozdrawiam
Rozumiem, że odnosisz się do jednego z komentarzy, bo w treści artykułu wyjaśniłem odmianę czasowników, w tym å bo. Poprawię poprzednie moje komentarze, żeby nie było niejasności. Końcówkę -er dodajemy tylko w kilku czasownikach, np. å si. Ale główną zasadą jest dodanie samego -r. I tego się trzymaj.
Tylko jeden błąd – w 5 zdaniu zapomniałem odmienić å prøve. Pierwszą lekcję z Nocną Sową mam za sobą :)
To świetnie. Oby tak dalej! :)
Bardzo fajne ćwiczenie na przypomnienie :)
Pozdrawiam! :)
Z waszą pomocą idzie mi coraz lepiej :)
Harald er en adventurer!
Macie mnie :P Nie wiem jak jest łowca przygód po norwesku, a tłumacza google boję się używać, żeby przypadkiem na idiotę nie wyjść xD
Jezu czemu ja tam napisałem en?
Witam, Dopiero dziś dołączyłem do Was. Czy jest możliwe, aby w ciągu pięciu lat systematycznej pracy nauczyć się języka norweskiego? Nie chodzi mi oczywiście o perfekcyjną znajomość, ale o taki poziom, abym mógł się bez żadnych przeszkód porozumiewać. Nie ukrywam, że zależy mi na nauce tego języka, gdyż zamierzam wyjechać w celach zarobkowych. I stąd kolejne pytanie. Czy jesteście w stanie polecić mi jakąś książkę, z której mógłbym się uczyć języka norweskiego w kontekście medycznym?
W ciągu pięciu lat systematycznej pracy bez problemu opanujesz norweski. Dobrze, że masz świadomość, że to nie zajmie kilku miesięcy. Zacznij od nauki zwykłego, codziennego języka. Dołączenie do tego później słownictwa medycznego nie będzie problemem. Wystarczy, że zaczniesz czytać materiały z Twojej dziedziny.
Proszę czy możecie wytłumaczyć o co chodzi w zdaniu nr. 8. å måtte => må . Szukam po słownikach i się naprawdę mieszam już sama nie wiem, a widzę że warto zapytać bo ładnie wszystko gładko tłumaczycie :)
Jest to jeden z norweskich czasowników modalnych.
Super ćwiczenie. Nie miałam błędów co zawdzięczam jasnemu tłumaczeniu. Czasem mnie tylko poniesie na strony zaawansowane i tam dopiero mam panikę.Mam nadzieję że systematycznie, wolno i z Waszą pomocą ogarnę ją jakoś. Wielkie dzięki
fajnie przedstawione,zrozumiale.Bardzo sie ciesze z tych lekcji bo od przyszlego roku bede miala wiecej czasu i moze bede mogla wiecej pochlonac materialu
Największym problemem nie jest nauka lecz to że słów których jestem pewien nie słyszę od ludzi na ulicy,mieszkam w Trondheim.Czasem mam wrażenie że im więcej się uczę tym mniej rozumiem.Za to dobrze można zrozumieć ludzi którzy uczą się norweskiego tak jak ja.Np po “skal” nigdy nie ma czasownika,jest jakby w domyśle.Może wiecie co zna czy słowo “siame” albo “siamte”piszę tak jak słyszę bo nigdzie nie mogę go znaleść i nie wiem jak się pisze.
Robert, moze chodzi Tobie o slowo “kjente”( å kjenne – znac, wiedziec) ?
Tusen takk for artikkelen! Czasy i gramatyka są zawsze moją słabą stroną w nauce nowego języka. Mam nadzieję, że przy pomocy Nocnej Sowy stanie się to dla mnie łatwiejsze :)
Rewelacja
Witam serdecznie,ukladam wlasnie zdania uzywając różnych czasów,terazniejszego,przeszlegoi przeszlego zlozonego
Jeg arbeider som recepsjonist-pracuje jako recepcjonistka
Jeg arbeidet som barnepike-pracowalam jako niania
Jeg har arbeidet som barnepike i tre år nå-pracowalam jako
niania 3 lata
Du avslutter matt?Skoczyles jedzenie?
Czy dobrze je tworzę?
Pierwsze trzy są ok. Możesz porównać te konstrukcje w Pierwszej pomocy z gramatyki.
Czwarte zdanie jest poprawne (choć nie jest to pytanie, tylko stwierdzenie), ale nikt tak nie powie. Zapyta raczej Har du spist?
Dziękuję i życzę pięknego dnia.
Super przeklad.
Witam,
czy mógłby mi ktoś wyjaśnić różnicę między “å snakker” a “å si”? Dopiero zaczynam się uczyć i przy okazji nauki gramatyki, ćwiczę również słownictwo. A nie za bardzo mogę znaleźć informację kiedy używać którego słowa skoro oba znaczą mówić.
å snakke – mówić, rozmawiać;
å si – mówić, wypowiadać.
Dlatego możesz np. powiedzieć: Jeg snakker norsk og polsk. – Ja mówię po norwesku i polsku.
Ale: Hva sier du? – Co mówisz? (kiedy nie słyszysz co ktoś wypowiedział)
Albo: Hva snakker dere om? – O czym rozmawiacie?
Albo: Han sier at han går på kino. – On mówi, że idzie/chodzi do kina.
Czy teraz jest to jaśniejsze?
Tak, dziękuję za tak szybką odpowiedź :)
Witam ;) Mam pytanie. Czy w języku norweskim ( gramatyce ) za pomocą powyższego czasu można wypowiedzieć poniższe zdania czy trzeba użyć innej formy( tak jak w języku angielskim)
– Idę do szkoły. ( teraz właśnie )
– Lubię szkołę. ( stany i emocje )
– Bus będzie o 12.00 . ( stałe rozkłady planu itp. )
Wszystkie te zdania będą po norwesku w czasie teraźniejszym. Norweska gramatyka jest pod tym względem łatwiejsza od angielskiej. :)
Dziękuję bardzo.Wszystkie ćwiczenia przerobione.Były dwa błędy ale już są poprawione i przeanalizowane.Pozdrawiam.
Czy mogę gdzieś znaleźć wszystkie czasowniki modalne i poprostu wykuć je na “blachę” Hehe!!
Pzdr.
Tak, w słowniku. Poszukaj: skulle, måtte, ville, kunne, burde, tørre, la. To wszystkie, ale czy uda Ci się je “wykuć” to inna sprawa. Każde z tych słów ma wiele niuansów i możliwości użycia.
Mam do Państwa prośbę.
Czy moglibyści napisać pod tym komentarzem przykład użycia noensinne (nigdy) w zdaniu w tym czasie? Chodzi mi o tzw. podwójne przeczenie, które występuje m.in. w hiszpańskim, np. Nunca no he viajado a Inglaterra. – Nigdy (nunca) nie (no) podróżowałem do Anglii.
Pozdrawiam i proszę o w miarę szybką pomoc.
Noensinne oznacza “kiedykolwiek”, a nie nigdy. “Nigdy” to aldri i używa się zamiennie z ikke (nie używamy obu w jednym zdaniu). Pod linkami znajdziesz przykłady użycia.
Mange takk ;)
Hej! mam pytanie od jakich słówek zacząć nauke Norweskiego ?
Czy jest więcej Norweskich czasowników które nie mają regularnej formy ?
Blog jest genialny. Miałam na uczelni przez dwa lata norweski i odnosiłam wrażenie, że za bardzo nie potrafię nic z gramatyki ani nie za bardzo pamiętałam słówek. Jak robię ćwiczenia z bloga okazuje się, że robię je prawie bezbłędnie i przy tłumaczeniu samej sobie i sprawdzeniu pamiętam więcej niż mi się zdawało. :)
Dzien dobry.
Proszę wytlumaczyć dlaczego uzywamy i “av” i “fra” w zdaniu:
av en venn fra Sverige.
z przyjaciel z Szwecji w wolnym tlumaczeniu :)
jaka reguła tym rządzi ?
Z góry dziękuję za odpowiedz.
av tyczy się besøk – odwiedziny kogo? przyjaciela. Nie tłumaczymy tego słowo w słowo bo w polskim są przypadki.
fra jest razem z Sverige – ze Szwecji.
Takk :)
Ta lekcja pomogła mi wreszcie zrozumieć dlaczego budowa zdania wygląda tak a nie inaczej, za co po stokroć dzięki. Teraz wszystko wydaje się prostsze i łatwiejsze.
TUSEN TAKK
Witam serdecznie
Zaznacze ze jestem poczatkujacy i jesli chodzi o zdanie 7 nie bardzo rozumiem dlaczego wystepuje tutaj vil drikke te zamiast SKAL DRIKKE TE
Prosze o wyjasnienie dziekuje.
Harald sier at han vil drikke te.
Witam ponownie
Probuje sie uczyc z ksiazki SZYMONA KASPERKA JEZYK NORWESKI REPETYTORIUM.
I jest tu wyraznie napisane ze VIL uzywamy wtedy gdy mowimy o wydarzeniu ktore wprawdzie nastapi ale na ktore nie mamy wplywu ani my ani inne osoby np.
DET VIL REGNE I DAG
Natomiast SKAL gdy mowimy o wydarzeniu na ktore nadawca wypowiedzi ma wplyw badz tez gdy mowimy o kims kto ma wplyw na wykonanie danej czynnosci jak tez jest w tym przypadku wiec dlaczego wystepuje w tym 7 zdaniu VIL a nie SKAL jak powinno byc wedlug tej reguly.
Bede bardzo wdzieczny za odowiedz
Dziekuje
Tomasz
Super. Bardzo dziekuje. Fantastycznie ,czytelnie ,przejrzyscie dla nowicujsza.
Mama pytanie, może nie odnośnie samego artykułu (by the way uwielbiam czytać te artykuły, są napisane w bardzo przystępny sposób) ale o sama naukę norweskiego. Z tego co słyszałam i czytałam w norweskim fonetyka jest bardzo bardzo ważna, tak samo jak akcenty, więc mam pytanie, czy słuchanie polaków mówiących po norwesku i uczących słówek jest, nie wiem jak to ująć, bezpieczne? Czy raczej bardziej prawdopodobne jest wyrobienie sobie masy błędów ciężkich do późniejszego wytropienia i, co ważniejsze, usunięcia? Czy może lepiej kupić od razu książki i kursy i uczyć się stamtąd? Niestety, moje możliwości finansowe są dość ograniczone a mój zapał często słomiany (choć w przypadku norweskiego sądzę że będzie inaczej) i trochę bije się kupować od razu dużej ilości materiałów.
Samo słuchanie nie psuje wymowy, ale powtarzanie już tak. Jeśli masz mało pieniędzy, zacznij od norweskich podcastów. Na YouTube znajdziesz również filmy rodowitych Norwegów, np. Karense.
Wasza strona jest bardzo bardzo pomocna!!
Dzięki!